Gender in ons leven
Gender is op verschillende niveaus actief, en deze niveaus lopen ook in elkaar over.
We zoeken het samen uit
Hieronder zie je enkele woorden staan die in principe neutraal zijn. Welk geslacht komt als eerste in jou op bij elk van deze termen? Denk er niet te lang over na, maar blijf bij je eerste gedachte.
huwelijk – loon – tandarts – thuis – actiefilm – kleuterleerkracht – kantoor – werfleider – dansles – kinderen – directeur – verpleegkundige – ouderschap – bedrijf – decoratie – chauffeur – krachttraining
Deze oefening toont aan dat onze hersenen verbanden leggen tussen bepaalde aspecten, categorieën, namen, taken … en dat de categorieën ‘mannelijk’ of ‘vrouwelijk’ de snelheid van ons denken mee bepalen. Als we de tijd niet krijgen om stil te staan bij gender, linken onze hersenen terug naar wat we kennen en verbinden we bepaalde categorieën sneller met ‘mannelijk’ dan met ‘vrouwelijk’, en omgekeerd.
Ik lees er graag meer over
Gender is niet enkel gelaagd omdat het op meerdere niveaus een rol speelt, maar ook omdat het elk aspect van je leven raakt: van welk geboortegeschenk je krijgt of geeft tot welke studie of hobby je kiest, hoe je jouw partner beoordeelt en wat je verwacht van je job, loon en pensioen.
De indeling tussen mannen en vrouwen gebeurt niet gelijk. Gender is dan ook een mechanisme van macht. Door zaken in te delen in twee categorieën met een waardeoordeel waarbij ‘mannelijke eigenschappen’ vaak hoger worden ingeschat dan ‘vrouwelijke eigenschappen’, (re)creëert gender een machtspatroon tussen de biologische geslachten.
Ik, jij, zij: individueel
In welke mate bepalen genderstereotypen hoe we naar onszelf kijken, hoe we anderen waarderen en hoe we ons positioneren ten opzichte van anderen? Deze impact is vaak onopvallend en onbewust. Gendernormen worden aangeleerd en geïnternaliseerd zodat deze regels natuurlijk aanvoelen, met vooroordelen tot gevolg.
Jij, ik en wij: relaties
Enerzijds kunnen ideeën en verwachtingen over mannen en vrouwen een factor spelen in hoe en of we in interactie gaan met iemand. Anderzijds kan onze blik op gender beïnvloed worden door de interactie met anderen.
Wij met z’n allen: samenleving
Mannelijke en vrouwelijke stereotypen worden tegen elkaar uitgespeeld om de samenleving in te richten. Denk maar aan de opdeling in ‘mannenberoepen’ en ‘vrouwenberoepen’. Deze ordening neemt vaak de vorm aan van een hiërarchie waarbij ‘mannelijke’ boven ‘vrouwelijke’ eigenschappen en taken komen te staan.
Alles om ons heen: waarden en normen
Genderstereotypen zitten vervat in regels, gebruiken, cultuur, taal, media, politieke en economische systemen ... en bepalen zo (mee) wat kan en mag in onze samenleving.
Leestips
- RoSa vzw: Genderstereotypen onderhevig aan verandering
- Knack: "Hoe de ongelijkheid tussen man en vrouw is ontstaan: 'Het is een anomalie in onze geschiedenis'"