Je bent geen #girlboss, je bent gewoon de baas
Maite De Beukeleer is historica van opleiding en werkt momenteel in de 'Maurits Sabbe Library' aan de KU Leuven. In 2021 verscheen van haar hand 'In haar voetsporen: op zoek naar onze voormoeders', dat ze samen met Maarten Larmuseau schreef. Het uitstekende boek leest als een ode aan belangrijke, grote vrouwen die helaas een beetje vergeten zijn - tot nu! Een zeer waardevolle toevoeging aan het pantheon der Belgische geschiedkundige naslagwerken. Dit is haar eerste bijdrage voor Genderklik.
Scrollend langs sociale media kom ik ze steeds tegen: jonge ondernemende vrouwen die toevallig ook influencer zijn en die pronken met hun successen – of door anderen op een pedestal geplaatst worden. Vaak vergezeld van inspirerende quotes à la ‘Be the girl who decided to go for it’ of ‘I didn’t come this far to only come this far’, en de obligate hashtag #girlboss. Wat?
Een girlboss is een vrouw die ondanks haar gender erin geslaagd is een carrière uit te bouwen, en dat in deze mannenwereld. Klinkt goed, toch? Wel … ik word er als feministe altijd een beetje kwaad van.
Het is voor vrouwen inderdaad om een veelheid aan redenen moeilijker om op te klimmen. Er zijn anno 2022 nog steeds minder vrouwen met topfuncties dan mannen. Maar net daarom is het zo zuur dat we over girlboss spreken. Waarom is het een ‘meisjesbaas’? Ze is toch gewoon een ‘baas’, los van haar gender? Door er ‘girl’ voor te zetten, geef je aan dat ze alsnog een uitzondering is. Het ‘maar jij bent anders dan jouw soortgenoten’-argument piept om de hoek. En bovendien: door los van reële leeftijd steevast over een meisje en niet over een vrouw te praten, word je als vrouwelijke baas geïnfantiliseerd. Ze is maar een meisje, niet de sterke vrouw die je moet waarderen omwille van haar prestaties en functie. Wie zichzelf een girlboss noemt, maakt zich in die zin dus (onbewust) schuldig aan geïnternaliseerd seksisme.
Maar ook wanneer we de term girlboss niet gebruiken, blijft het hele online succesvollevrouwennarratief balanceren op een slappe koord. Begrijp me niet verkeerd: er zijn nog steeds te weinig vrouwen in kaderfuncties, en elke vrouw die een eigen onderneming opstart moeten we toejuichen. En ja, ze verdienen gerust die visibiliteit op sociale media. Ik ben oprecht fan van elke succesvolle vrouw. Maar ze worden vaak geassocieerd met empowerment, terwijl ze er niet per definitie en louter omwille van hun gender een volwaardig symbool van zijn. Het boek #girlboss, waarin de term voor het eerst gebruikt werd, draaide bijvoorbeeld om individualisme, om ‘kijk hoe succesvol ik ben’ en ‘je kan net als ik worden’. En zelden zie je influencende succesvolle vrouwen echte empowering verhalen delen. Ze zijn lang niet allemaal zoals – ik zeg maar wat – Chrostin, die haar bekendheid ook gebruikt om sociale kwesties aan te halen.
Door steeds de nadruk te leggen op wie al succes heeft, nemen we bovendien de aandacht weg van de échte prangende kwesties. Want oké, we hebben meer topvrouwen en businessvrouwen nodig, maar je kan niet opklimmen als de basis zwak is. En die basis, die is zwak. Om te beginnen: de loonkloof bestaat nog steeds. Vrouwen oefenen vaker functies uit die minder goed betaald worden dan mannen. Vrouwen doen ook in het algemeen nog steeds verhoudingsgewijs meer in het huishouden dan de man waar ze mee samenwonen. De maatschappij verwacht dat vaak ook niet van de man in kwestie (uit het leven gegrepen: ik krijg geregeld de oprechte vraag of mijn vriend ‘af en toe’ meehelpt thuis). Mede daardoor werken vrouwen vaker deeltijds; vaak moet enkel de moeder kiezen tussen carrière of gezin. En dan hebben we het nog niet gehad over intersectionaliteit als factor, maar dat thema verdient een geheel eigen blog op genderklik.be.
Door steeds de focus te leggen op vrouwen die het al goed doen, leiden we de aandacht af van de lange weg die we nog te gaan hebben. De #girlboss en aanverwanten zijn geen symbool van empowerment, want hun individuele succes zegt niets over gendergelijkheid. Neen, we moeten de focus verleggen naar de basis, opdat op een dag elke vrouw kan worden wat zij wil, niet geremd door haar gender. Opdat een girlboss op een dag gewoon een boss is.
